NATO’nun varlığının sorgulanması, Rusya’nın tekrar hızla eski imajını kazanmaya başlaması, Avrupa Birliği içerisindeki ortak ordu oluşturulması gerekliliğinin tartışılması, Çin’in ekonomik bir güç olarak yükselmesi, radikal grupların çoğalması en önemli örnekler arasında yer almaktadır. Her devlet kendi varlığını sürdürmek ve çıkarlarını maksimize etmek adına risk ve fırsatları değerlendirmekte ve yeni adımlar atmaktadırlar. Türkiye ise gerek iç gerekse uluslararası arenadaki dinamiklerin 21. Yüzyılın başlarında genişlemekle kalmayıp derinleşmesiyle de bağlantılı olarak savunma sanayisinde ciddi bir atılım yapmış durumda. Söz gelimi Savunma sanayisinde 2002 yılında yerlilik oranı iken 2018 yılı sonunda bu rakam %67’ye ulaşmıştır.[1]

Savunma sanayisinde MİLGEM Projesi, yerli akıllı mühimmatlar, Fırtına Obüsleri, seri üretime geçmesi planlanan Altay Tankı, Atak Helikopterleri, Hürkuş ve diğer projelerle yerlilik oranı ciddi miktarda artırılmıştır. Bunlara ek olarak Savunma Sanayisinin en önemli ve dünya çapında en dikkat çeken konu ise İnsansız Hava Aracı’nda (İHA) kat edilen mesafedir. Özellikle İHA ile kalmayıp Siyahlı İnsansız Hava Aracı da (SİHA) yaparak sektörde önemli adımlar atan Türkiye silahlı İHA ve akıllı mühimmatını üreten 6 ülkeden biri haline gelmiştir. Bu İHA ve SİHA’larda yerlilik oranının %95 ile Savunma Sanayisi ortalama yerlilik oranının çok üzerinde olması ve yazılımlarının tamamen Türkçe/yerli olması dikkat çekmektedir.[2]

Bu noktada İHA’lar hakkında biraz bilgi vermek gereklidir. 24,000 Feet Uçuş İrtifası, 24 Saat Havada Kalış Süresi, 150 Km Haberleşme Menzili, Tam Otomatik Uçuş Kontrol ve 3 Yedekli Otopilot Sistemi, Yer Sistemlerine bağımlı olmaksızın tam otomatik iniş ve kalkış özelliği ile GPS Bağımlılığı olmaksızın dahili sensör füzyonu ile seyrüsefer özelliği bulunan İHA’lar Türkiye’nin terörle mücadelesinde önemli bir rol üstlenmiştir.[3]

Türkiye İHA teknolojisi konusunda dünya ile eş zamanlı olarak bu sektöre girdi diyebiliriz. En azından az zamanda büyük işler başarmıştır. İHA ve SİHA’lar son 2 yılda Suriye’de yapılan Fırat Kalkanı Harekatı ve Zeytin Dalı Harekatı başta olmak üzere sınır ötesi ve ülke içerisinde terör operasyonlarında etkin olarak kullanılmaya başlandı. Bu operasyonlarda ciddi başarılar elde eden İHA ve SİHA’lar diğer ülkelerin de ilgilerini çekmiştir.[4]

Bu noktada, havacılık sektöründe Ukrayna’ya yapılan ihracat önemli bir durumdur. Sene başında Türkiye’ye gelen Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, ziyaretinde İHA üreticisi BAYKAR ile anlaşma imzalamıştır[5]. Ukraynalı heyetlerin Bayraktar TB2 ile yapılan testlere katılması sonucunda imzalanan anlaşma kapsamında 6 adet Bayraktar İHA, 3 yer istasyonu ve 200 adet akıllı mühimmat bulunmaktadır. Bu kapsamda 69 milyon Euro karşılığında satın alınan Bayraktar TB2 İHA kompleksi 6 Mart 2019 tarihinde Ukrayna’ya teslim edildi. Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko teslimat sonrası yaptığı açıklamada "Programın bir sonraki adımı ise Zaporojye şehrinde modern insansız hava aracı parçaları üretecek Ukrayna-Türkiye ortak işletmesi kurmak olacak." dedi.[6]

Türkiye ile Ukrayna’nın bu anlaşması İHA’ların yurt dışında da önemle izlendiğini göstermektedir. İnsansız Hava Araçları konusunda savunma sanayisinin diğer alanlarına kıyasla Türkiye’nin çok daha ileri bir noktaya geldiği görülmektedir. Poroşenko’nun açıklaması ve Rusya’nın bu ihracata yüksek tonda olmasa da itiraz etmesi bunun göstergesidir diyebiliriz.[7]

İlerleyen zamanlarda savunma sanayisinde özellikle İHA/SİHA’larda çok daha ileri çalışmalar yapılarak mevcut seviyenin önemli oranda geliştirilmesi beklenmektedir. Akıncı İHA olarak adlandırılan taarruzi İHA da buna örnek gösterilebilir. Bölgesindeki riskleri fırsata çevirmek için çabalayan Türk mühendislerinin bu girişimleri sonucunda ileriki yıllarda bu alanda daha fazla üretim ve anlaşma ile kendinden söz ettirmesi yüksek muhtemeldir